MADDE DÖNGÜLERİ sayfasının kaynağını görüntüle

== Madde Döngüleri ==
Canlı yaşamı için büyük önem taşıyan su, karbon, oksijen, azot gibi maddeler canlı ve cansız çevre içinde dolaşım halindedir. Bu maddelerin düzenli bir biçimde yapmış oldukları dolaşıma '''madde döngüsü''' denir.

==== Su Döngüsü ====
[[Dosya:Su Döngüsü.jpg|orta]]

==== Oksijen Döngüsü ====
Atmosferde yüzde 21 oranında oksijen çok az miktarda da Karbondioksit bulunmaktadır. Oksijenin temel kaynağı fotosentezdir. Üreticiler fotosentez yaparak havadaki karbondioksiti alıp oksijene çevirirler. Solunum yapan canlılar ise havadaki oksijeni alıp karbondioksit verirler. Solunum yapan canlılara hem tüketiciler hem de üreticiler dahildir.

==== Azot Döngüsü ====
Azot proteinlerin yapısında bulunduğu için yaşam için önemlidir. Atmosferin yüzde 78'i azottan oluşur. Fakat Bir çok canlı azotu doğrudan havadan alamazlar. Azot Ayrıştırıcı bakteriler ve yıldırım etkileriyle azot toprağa, oradan da canlı yapısına geçer.

==== Karbon Döngüsü ====
Havadaki CO<sub>2</sub> bitkiler tarafından fotosentezde kullanılarak O<sub>2</sub> ve organik bileşiklere dönüşür. Organik besinin yapısına katılan CO<sub>2</sub> yapısındaki karbon bütün canlılar tarafından enerji ve yapı hammaddesi olarak kullanılır. Solunum olayında tekrar CO<sub>2</sub> olarak atmosfere döner. Karbonun bir kısmı ise mineral olarak yer katmanında birikir ya da ölü bitki ve hayvanların organik atıkları halinde toprağa geçer. Burada saprofit canlılar tarafından ayrıştırılır veya kömür, petrol gibi fosil yakıtların kullanımı ile tekrar atmosfere geçer. Ancak fosil yakıtların aşırı kullanımı atmosferde aşırı CO<sub>2</sub> sera etkisi meydana getireceğinden dünyada iklimin değişmesi, sıcaklığın birkaç derece artışı ve bunun sonucunda kutuplardaki buzulların erime tehlikesini doğurmaktadır.

=== OZON TABAKASI ===
Güneşten gelen zararlı ışınların ( uv morötesi) dünyamıza ulaşmasını engelleyen tabakadır.
{| class="wikitable"
!İNCELMESİNİN NEDENİ
!İNCELMESİNİN SONUCU
|-
|
* KLİMA GAZLARI
* BÖCEK İLAÇLARI
* BUZDOLAPLARI
* YANGIN SÖNDÜRME CİHAZLARI
* PARFÜMLER VE DEODORANTLAR
* SPREYLER
|
* GÜNEŞ YANIKLARINA,
* DERİ KANSERİNE
* BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNİN ZAYIFLAMASINA
* KATARAKT OLUŞUMUNA
* TARIMSAL ÜRETİMİN ZAYIFLAMASINA NEDEN OLUR.
|}

==== SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA ====
Doğal kaynaklara zarar vermeden kaynakları bilinçli tüketip gelecek nesilleri düşünerek bugünün ve geleceğin planlanmasıdır.
<noinclude>
[[category:KONULAR]][[category:ORTAOKUL KONULARI]][[category:8.SINIF KONULARI]][[category:8.SINIF ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ VE ÇEVRE BİLİMİ KONULARI]]
</noinclude>