DNA VE GENETİK KOD ÖDEVPEDİA

HAFTALIK OLARAK OKUL PLANINA GÖRE O HAFTA İŞLENEN KONULAR İLE ALAKALI OLARAK HAZIRLANAN ÖDEVPEDİA'YA HER ÇARŞAMBA YENİ BİR SAYFA EKLENMEKTEDİR. SİTEDE VAR OLAN BÜTÜN ÇALIŞMALAR OKUL BİLGİLERİNİ PEKİŞTİRME AMAÇLIDIR. BU NEDENLE ÖNCELİK OKUL DERSLERİ VE ÖDEVLERİ OLMALIDIR!

AŞAĞIDA VERİLEN KONU İLE ALAKALI UYGULAMALARI ÇÖZELİM

1 Aşağıda verilen özelliklerden DNA molekülüne ait olanlarını bularak numaralarını işaretleyiniz.   1.Sarmal yapılıdır. 2.Hücreyi yönetir ve kalıtsal bilgileri taşır. 3.En az iki çeşit organik baz içerir. 4.Fosfat içerir. 5.Kendini eşleyebilir. 6.İki zincirden oluşur. 7.Dört çeşit şeker içerir. 8.İçindeki Adenin ve Timin sayıları eşittir. 9.Deoksiriboz şekeri içerir. 10.Oluşan hatalar kalıtsal olabilir. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 2 Bir öğrenciye aşağıdaki malzemeler sağlanarak bir DNA modeli yapması isteniyor. fosfat 60 ADET şeker 75 ADET adenin 15 ADET guanin 25 ADET timin 30 ADET sitozin 10 ADET Öğrenci kullanabileceği maksimum malzemeyi kullandıktan sonra artacak olan malzemelerin kaç tane olduğu yazınız.

AŞAĞIDA YER ALAN KAVRAMLARI, VERİLEN CÜMLELERDE BOŞ BIRAKILAN YERLERE UYGUN ŞEKİLDE YERLEŞTİRİNİZ.

Gelişmişlik	Nükleotid	Organik	Adanin	Eşlemesi	Guanin	Fosfat	Aynısı	Timin	Deoksiriboz	Sitozin	İnsan

1

DNA'nın en küçük yapı birimine denir.

2

DNA'nın kendini sonucu birbirinin iki DNA meydana gelir.

3

Kromozom sayısı canlının düzeyi hakkında bilgi vermez.

4

DNA'nın sol zincirinde bulunan bir nükleotidin yapısını sırasıyla , şeker ve baz oluşturur.

5

4 çeşit baz vardır. Bunlar ; , , ve bazlarıdır.

6

Moli balığı ile 'ın kromozom sayıları aynıdır.

AŞAĞIDA VERİLEN BİLGİLER DOĞRU İSE "D", YANLIŞ ISE "Y" SEÇENEĞİNİ SEÇİNİZ.

1 D Y DNA'nın en küçük yapı birimi hücredir. Her canlının türünün kendine göre çeşitlenmiş nükleotidleri mevcuttur. Aynı kromozoma sahip farklı türler bulunmaktadır. Kromozom sayısını miktarı ile canlının gelişmişlik düzeyi doğru orantılıdır. Kromozomlar DNA ve bazı özel proteinlerin birleşmesiyle meydana gelirler. 2 D Y Nükleotid ismi verilirken taşıdığı organik baz odak alınır. Aynı türe ait olan canlıların DNA dizilimleri tamamen aynıdır. DNA hücredeki yaşamsal faaliyetleri kontrol eden yönetici moleküldür. DNA kendini eşlediğinde çoğunlukla farklı nükleotid dizilimine sahip DNA'lar oluşturmaz. Bir DNA zincirindeki guanin nükleotidi sayısı timin nükleotidi sayısına eşittir.

AŞAĞIDAKİ ÇOKTAN SEÇMELİ SORULARI CEVAPLAYINIZ.

1 Bir öğrenci aşağıdaki raptiyelerin tamamını kullanarak bir DNA modeli oluşturmak istiyor.

50 Adet	13 Adet	50 Adet
12 Adet	13 Adet	12 Adet

Öğrencini DNA modeli için yapılan yorumlardan hangisi yanlıştır?

	A) DNA ismini sarı veya mavi renkteki raptiyeden alabilir.
	B) Toplam 25 nükleotidden oluşabilir.
	C) Kırmızı raptiyeler adenin bazı ise pembeler timin bazıdır.
	D) Mavi ve kırmızı raptiyeler karşılıklı olarak birlikte yer alırlar.

2 Bir öğrenci aşağıdaki raptiyelerin tamamını kullanarak bir DNA modeli oluşturmak istiyor.

	DNA'nın görev birimidir.
	Fosfat, şeker ve organik bazdan meydana gelir.
	DNA ve proteinlerden oluşan yapıdır.

Özellikleri karşısına verilen kalp kartlarının içinde yazan yapılar nelerdir?

	A) Nükleotid Gen Kromozom
	B) Gen Nükleotid DNA
	C) Gen Nükleotid Kromozom
	D) Nükleotid Gen DNA

3 Aşağıda DNA modelinin içindeki bir parça gösterilmiştir.

Buna göre numaralarla gösterilmiş olan yapılarla alakalı olarak aşağıda yapılan yorumlardan hangisi yanlıştır?

	A) 4 numaralı yapı gendir.
	B) 3 numaralı yapı 4 numaralı yapıya ismini verir.
	C) 1 numaralı yapının adı fosfattır.
	D) 4 numaralı yapı DNA'nın yapı birimidir.

4 Kutucuklara kalıtım ile alakalı bazı terimler yazılmıştır.

Gen DNA Çekirdek Hücre Nükleotid Kromozom

Bu yapılar basitten karmaşığa sıralanışı nasıl olur?

	A) Nükleotid⇒Gen⇒DNA⇒Kromozom⇒Çekirdek⇒Hücre
	B) Hücre⇒Çekirdek⇒Gen⇒DNA⇒Kromozom⇒Nükleotid
	C) Hücre⇒Çekirdek⇒Kromozom⇒DNA⇒Gen⇒Nükleotid
	D) DNA⇒Çekirdek⇒Kromozom⇒Hücre⇒Gen⇒Nükleotid

5 DNA molekülünde bir zincirinde bulunan bazlar aşağıdaki gibi verilmiştir.

İkinci zincirdeki nükleotid dizilimi nasıl olur?

	A) AGG-GTA-TTC
	B) TCC-CTA-AAG
	C) ACC-CTA-TTC
	D) ACC-GTA-AAG

6

I.
II.
III.

Yukarıda I, II ve III ile numaralanmış olan DNA parçalarının hangileri onarılabilir?

	A) Yalnız I
	B) I ve II
	C) II ve III
	D) I, II ve III

AŞAĞIDAKİ ÇOKTAN SEÇMELİ SORULARI CEVAPLAYINIZ.

1 Bir DNA zincirinde Adenin, Timin, Guanin ve Sitozin belirli kurallar çerçevesinde bağ kurabilmektedirler. DNA'nın iki zincirini birbirine bağlayan bu bağlar organik bazın çeşidine göre 2'li yada 3'lü olabilmektedir.

Yukarıda görüldüğü üzere organik bazlar arasında 3'lü bağ kurulduğuna göre 1 ve 2 ile numaralandırılmış bazların isimleri nelerdir?

	1	2

	A) Adenin Guanin
	B) Timin Adenin
	C) Guanin Sitozin
	D) Adenin Timin

2 DNA eşleşmesi sırasında gerçekleşen olaylar bir hayvan emojesiyle eşleştirilerek verilmiştir.

	Aynı yapıda iki DNA molekülü oluşur.
	DNA zinciri bir fermuar gibi ayrılmaya başlar.
	Sitoplazmadaki nükleotidler çekirdeğe girer.
	Her bir zincirin karşına uygun nükleotidler yerleşmeye başlar

Olayları gerçekleşme sırasına göre dizdiğimizde emojiler nasıl bir sıra alırlar?

	A)
	B)
	C)
	D)

3 Aşağıda baz ıcanlıların kromozom sayıları verilmiştir.

Tür	Kromozom Sayısı
İnsan	46
Soğan	16
İnek	78
Moli Balığı	46
Eğrelti Otu	500

Buna göre aşağıdaki yorumlardan hangisi doğrudur?

	A) Kromozom sayısının farklı olması onu başka bir tür yapar.
	B) Canlı ne kadar büyükse kromozom sayısı o kadar fazladır.
	C) Kromozom sayısı fazla olan canlılar daha gelişmiştir diyemeyiz.
	D) Bitkilerin kromozom sayıları hayvanlara oranla daha fazladır.

4 Aşağıda DNA'nın ufak bir parçası model olarak gösterilmiştir.

Gösterilen bu parça için aşağıda yapılan yorumlardan hangisi yanlıştır?

	A) Toplamda 8 adet nükleotidden oluşmuştur.
	B) Bütün organik baz çeşitlerini yapısında bulundurur.
	C) Şeker sayısı organik baz sayısından fazladır.
	D) Her nükleotidinde bulunan şeker ve fosfat sayısı aynıdır.

5 Bir DNA'nın sadece bir zincirinde bulunan organik bazların miktarları aşağıdaki grafikte verilmiştir.

Verilenlere göre aşağıdaki hangi soruların cevabını bulamayız?

	A) DNA'nın kendini eşlemesi için gerekli baz sayısı nedir?
	B) DNA'da bulunan toplam fosfat ve şeker sayısı nedir?
	C) DNA içerisinde bulunan gen bölümlerinin miktarı nedir?
	D) DNA'nın içerisinde bulunan toplam baz sayısı nedir?

6 Hücre içerisinde yer alan kalıtsal bilgilerin aktarılmasını sağlayan yapılar aşağıda verilmiştir.

Bu yapılar ile alakalı olarak verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

	A) K, ökaryot hücrelerde çekirdekte bulunur.
	B) L, hücre bölünmesi öncesi kendini eşler.
	C) M, L'nin en küçük yapı birimidir.
	D) N'nin sayı ve dizilimdeki farklılıkları canlılar arası tür değişikliğine sebep olur.

7 İnsan hücresindeki DNA günde en az 500 kez hasar görmektedir.

Bir gendeki mutasyonlar DNA’daki yanlış baz eşlenmesi, karşılıklı bulunan bir nükleotid çiftinin yer değiştirmesi gibi olabilir.

Buna göre aşağıda verilen DNA’lardan hangisinde ya da hangilerinde mutasyon meydana gelmiştir?

	A) Yalnız I
	B) II ve III
	C) I ve IV
	D) I, V ve VI

8

İnsan hücresinde bütün özelliklerini şifreleyen kodlar vardır. Bu kodlar insanda DNA dediğimiz yapıda mevcuttur ve her hücrede aynı şekilde bulunur ama görevleri birbirinden farklıdır. Akciğerin görevini anlatan kod aynı şekilde mide ya da sinir hücresinde bulunur. Yani her hücrede bütün genetik özellikler olduğu gibi mevcuttur.

Bu bilgiler ışığında aşağıdaki yorumlardan hangisi yanlıştır?

	A) DNA’da insanların sahip oldukları özellikler kodlar halinde saklanmaktadır.
	B) İnsanın farklı dokularında aynı sayıda özdeş DNA bulunur.
	C) Her dokunun sahip olduğu gen miktarı farklıdır.
	D) Her dokunun görevinin farklı olmasının sebebi her doku DNA’nın farklı bölgelerini kullanmasındandır.