GÜNEŞ, DÜNYA VE AY ÖDEVPEDİA 3

HAFTALIK OLARAK OKUL PLANINA GÖRE O HAFTA İŞLENEN KONULAR İLE ALAKALI OLARAK HAZIRLANAN ÖDEVPEDİA'YA HER ÇARŞAMBA YENİ BİR SAYFA EKLENMEKTEDİR. SİTEDE VAR OLAN BÜTÜN ÇALIŞMALAR OKUL BİLGİLERİNİ PEKİŞTİRME AMAÇLIDIR. BU NEDENLE ÖNCELİK OKUL DERSLERİ VE ÖDEVLERİ OLMALIDIR!

AY’IN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ

Ay, Dünya’nın tek uydusudur. Diğer gök cisimleri gibi küresel bir yapıya sahip olan Ay’ın büyüklüğü Güneş ve Dünya’dan daha küçüktür.

Ay’ın şekli

Ay küresel bir yapıdadır. Atmosferi yoktur. Atmosferi olmadığından rüzgar gibi hava olayları görülmez. Ay’ın yüzeyi tozlarla kaplıdır. Yüzeyinde krater denilen gök taşlarının çarpmasıyla oluşan çukurlar vardır.(krater)

Ay’ın uzaklığı

Ayın Dünya’ya uzaklığı 384 bin kilometredir. Güneş Dünya’ya Ay’dan 400 kat daha yakındır.

Ay’ın büyüklüğü

Ay Büyüklük bakımından Dünya ve Güneş’ten daha küçüktür. Dünyanın içine yaklaşık 49 tane ay sığabilir.

Ay Yolculukları

İnsanlar Ay’a ulaşmak için çeşitli uzay yolculukları tasarlamışlardır. Çeşitli denemeler sonrasında Ay yüzeyine insan inişi başarılmıştır. Günümüzde Dünya dışı ayak basılan tek gök cismi aydır.

A. Aşağıda yer alan kavramları, verilen cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun şekilde yerleştiriniz.

Doğal Dönme Küçüktür Güneş Dolanma Yüzeyi Büyük Sıcaklık Kriter Atmosferi

1

Ay kendi etrafında hareketi yapmaktadır.

2

Ay Dünya etrafında hareketi yapmaktadır.

3

Ay'da değişimi gün içerisinde çok fazla olur.

4

Ay'da Dünya'nın tek uydusudur.

5

Ay'ın yüzeyinde düşen göktaşlarının oluşturduğu büyük bulunmaktadır.

6

Ay'ın Dünya'ya olan uzaklığı Güneş'e olan uzaklığından .

7

Dünya'ya yakın olan Ay bazen Güneş'ten daha görünebilir.

8

Ay'ın yüzeyini göktaşlarından korumayacak kadar ince yapıdadır.

9

Dünya'dan bakıldığında Ay'ın her zaman aynı görülmektedir.

10

Geceleri Ay'ın aydınlatıcı etkisi ışınlarını yansıtmasıdır.

B. Aşağıda verilen bilgiler doğru ise D, Yanlış ise Y seçeneğini seçiniz.

1

D	Y
		Ay, Dünyanın doğal uydusu olduğundan Dünya etrafında döner.
		Ay'da da yaşamın izleri olduğu bilinmektedir.
		Ay Dünyanın etrafını 28 günde dolanır.
		Ay yüzeyinde çok ince de olsa bir atmosfer bulunur.
		Dünya dışında insanların ayak bastığı tek gök cismi Ay'dır

2

D	Y
		Geceleri Ay'ın ışık kaynağı gibi davranması Güneş ışığını yansıtmasından dolayıdır.
		Ay; Güneş ve Dünya gibi küresel bir şekle sahip değildir.
		Büyüklük olarak Ay, Dünya'dan çok küçüktür.
		Dünya'nın çapı Ay'ın çapından 4 kat büyüktür.
		Ay'da yüksek sıcaklık değişimlerinden kaynaklı sürekli bir rüzgar oluşumu vardır.

C. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.

1 Apollo 11 ay modülü pilotu Buzz Aldrin'in ayak izi . Aldrin, bu çizme izi, ay yüzeyindeki tozun mekaniğine ilişkin araştırmaların bir parçası olarak, 20 Temmuz 1969'daki ay gezici faaliyetlerinden yaklaşık bir saat sonra fotoğrafladı.

Bu izin ay yüzeyinde hiç bir zaman kaybolmamasının sebebi ne olabilir?

	A) Ay'ın bir uydu olması
	B) Ay'ın bir atmosfere sahip olmaması
	C) Ayak izinin koruma altına alınmış olması
	D) Ay'da hava olaylarının gözlenmiyor olması

2

Ay'da yaşam alanı oluşturmak isteyen bir koloninin aşağıdakilerden hangisini yapması uygun olmaz?

	A) Göktaşlarına dayanan sağlam yapılar inşaat etmeleri
	B) Fırtına ve rüzgarlara karşı önlem almaları
	C) Büyük ölçüde su depoları oluşturmaları
	D) Oksijen sağlayabilecekleri kaynaklar bulma

3 Ay'ın yapısı ve özellikleri ile alakalı olarak;

I. Çok ince bir atmosfere sahiptir.

II. Hava olayları yoktur.

III. Dünya'nın tek doğal uydusudur.

verilen ifadelerden hangileri doğrudur?

	A) Yalnız II
	B) Yalnız I
	C) II ve III
	D) I, II ve III

4 Aşağıdaki kutulara Güneş ve Ay'a ait özellikler uygun kutulara atılacaktır.

Sarı, yeşil ve mavi renklerdeki bu kutulara atılan bilgiler için aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

	A) "Isı ve ışık saçar" kartı sarı kutuya atılabilir.
	B) "Şekli küreseldir" Kartı yeşil kutuya atılabilir.
	C) "Yüzeyi toz ile kaplıdır" kartı yeşil kutuya atılabilir.
	D) "Yüzeyinde kriterler bulunur" kartı mavi kutuya atılabilir.

5

Ay'ın yüzeyinin toz ve kum ile kaplı olmasının nedeni aşağıdakilerden hangisi olabilir?

	A) Gece ve gündüz arasında olan sıcaklık farkının çok fazla olması
	B) Dünya etrafında dolanma hareketi yapıyor olması
	C) Dünya'ya Güneşten daha yakın olması
	D) Dünya'dan çok daha küçük olması

6

	Güneş, Dünya'dan ve Ay'dan çok daha büyük olmasına rağmen gökyüzüne baktığımızda büyüklük olarak Ayve Güneş'i yakın büyüklükte gözlemleriz.

Öğretmenin verdiği bu bilgideki çelişkiyi aşağıdaki bilgilerden hangisi açıklar?

	A) Güneş'te en fazla hidrojen gazı bulunur.
	B) Ay bize Güneş'ten çok daha yakın meksefededir.
	C) Ay'ın atmosferi yok denilebilecek kadar az ve incedir.
	D) Ay Dünya'dan çok daha küçüktür.

TEST

1 Ay’ın yapısı ile ilgili bazı özellikleri aşağıdaki gibi sıralamıştır.

1. Ay’ın şekli küreye benzer.
2. Ay’ın çok ince bir atmosferi vardır.
3. Gece ve gündüz arasındaki sıcaklık farkı çok fazladır.
4. Yağış ve rüzgar gibi hava olaylarına rastlanmaz.
5. Ayın üzerinde dağlar, vadiler ve kayalıklar bulunur.
6. Ay’da su bulunmamaktadır.

Yukarıdaki özelliklerden hangileri Ay’da yaşam olmamasına sebep olmuştur?

	A) 2,3,4,5
	B) 2,4,6
	C) 2,3,4,6
	D) 1,2,4,6

2

		Ay, silindir şeklindeki bir gök cismidir.
		↓D				Y↓
Ay’ın bir atmosferi yoktur.						Ay’ın hep aynı yüzünü görürüz.
D↓	↓Y					D↓			↓Y
1.Çıkış				2.Çıkış		3.Çıkış				4.Çıkış

Bu ifadelerden doğru olanlar için D, yanlış olanlar için Y yolu izlendiğinde hangi çıkışa ulaşır?

	A) 1.Çıkış
	B) 2.Çıkış
	C) 3.Çıkış
	D) 4.Çıkış

3 Ay’da yağmur, rüzgar gibi hava olayları gerçekleşmez.

Verilen bu bilginin sebebi aşağıdakilerden hangisidir?

	A) Sıcaklığın çok yüksek olması
	B) Kendi etrafında çok hızlı dönmesi
	C) Atmosferinin çok ince olması
	D) Dünya’ya yakın olması

4 Dünyamızın uydusu olan Ay üç farklı hareket yapmaktadır.

Aşağıdakilerden hangisi bu hareketlerden biri değildir?

	A) Ay’ın kendi ekseni etrafında dönme hareketi
	B) Ay’ın Dünya etrafında dönme hareketi
	C) Ay’ın Güneş etrafında Dünya ile birlikte dönme hareketi
	D) Ay’ın yörüngesinin tersi yönünde dönme hareketi

5 “Dünya’nın uydusu olan Ay küre biçiminde bir gök cismidir. Güneş’ten aldığı ışığı yansıtır. Ay, kendi etrafındaki dönüşü ile Dünya etrafındaki dolanımını aynı sürede tamamlar. Bu nedenle Ay’ın hep aynı yüzünü görürüz.”

Bu metni okuyan bir öğrenci aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşamaz?

	A) Ay küre şeklinde bir gök cismidir.
	B) Gökyüzünde Ay farklı şekillerde görülür.
	C) Ay’ın hep aynı yüzünü görürüz.
	D) Ay, Güneş’ten aldığı ışığı yansıtır.

6 Aşağıdaki malzemelerle bir Güneş, Dünya, Ay modeli oluşturulmak istenmektedir.

Basket Topu	Tenis Topu	Bilye

Bu modelin doğru olabilmesi için hangi malzeme hangi gökcisminin yerine kullanılmalıdır?

	Güneş	Dünya	Ay

	A)
	B)
	C)
	D)

7 Aşağıda gerçek kamera görüntüleri ile Ay yüzeyi fotoğraflanmıştır.

Ay'ın yüzeyinde bulunan irili ufaklı kriter oluşumlarının nedeni aşağıdakilerden hangisidir.

	A) Oluşan depremler.
	B) Hava olayları
	C) Dünya'nın yer çekim kuvveti
	D) Meteorların Ay yüzeyine çarpması

8 dearMoon projesi (Sevgili Ay projesi), Yusaku Maezawa tarafından ileri sürülen ve finanse edilen bir ay turizmi ve sanat projesidir. Proje, özel bir uzay uçuşu kapsamında hazırlandı ve Ay çevresinde tek bir yörünge etrafında SpaceX Starship aracılığıyla uçulması planlandı.

2023 de başlaması planlanan bu uzay turizminin önüne çıkabilecek tehlikeli durumlardan biri değildir?

	A) Gece ve gündüz sıcaklık farklı
	B) Meteor düşmeleri
	C) Fırtınalar
	D) Güneş radyasyonları