|
|
| 33. satır: |
33. satır: |
|
| |
|
| === KONU=== | | === KONU=== |
| Maddeler kimyasal özellikleri bakımından üç gruba ayrılır. Bunlar; asitler, bazlar ve asitlik ve bazlık bakımından nötr olan maddelerdir.
| |
|
| |
| === ASİTLER===
| |
| '''Asitler''' suda çözündüğünde hidrojen iyonu derişimini arttıran maddelerdir. Hidrojen iyonları çözeltiyi ''asidik'' yapar.
| |
|
| |
| '''Asitlerin Özellikleri;'''
| |
| *Sulu çözeltilerinde '''H+''' iyonu (hidrojen iyonu) verirler.
| |
| *Tatları '''ekşi'''dir.
| |
| *Ciltte yanma hissi uyandırırlar. Kuvvetli bir asitse cildi tahriş eder.
| |
| *Mavi turnusol kâğıdını kırmızıya çevirirler.
| |
| * Sulu çözeltileri elektrik akımını iletir.
| |
| *Asitler mermer ve metal yüzeyleri aşındırır. Metal ile tepkimeye girerek H2 gazı açığa çıkarır.
| |
| * Asitler, bazlar ile tepkimeye girerek tuz ve su oluştururlar. Buna nötrleşme tepkimesi denir.
| |
|
| |
| Yapısında H (Hidrojen) atomu bulunduran her madde asit değildir. Su (H<sub>2</sub>O), Amonyak (NH<sub>3</sub>), Metan gazı (CH<sub>4</sub>) gibi. Bazı maddeler yapısında ise hidrojen bulunmadığı halde, sulu çözeltilerinde hidrojen iyonu (H<sup>+</sup>)oluşumuna sebep oldukları için asit özelliği gösterirler. Karbondioksit (CO<sub>2</sub>), Azot dioksit (NO<sub>2</sub>) ve Kükürt dioksit (SO<sub>2</sub>) suda asit özelliği gösteren maddelerdir.
| |
| {| class="wikitable"
| |
| |+Günlük Hayatta Sıkça Karşımıza Çıkan Asitler
| |
| !Formülü
| |
| !Okunuşu
| |
| !Suda Çözüldüğünde
| |
| Oluşan İyonlar
| |
| !Piyasa Adı
| |
| !Kullanıldığı Yerler
| |
| |-
| |
| |HCl
| |
| |Hidroklorik Asit
| |
| |'''H<sup>+</sup>''' ve Cl<sup>-</sup>
| |
| |Tuz Ruhu
| |
| |Temizlik ürünü
| |
| |-
| |
| |H<sub>2</sub>SO<sub>4</sub>
| |
| |Sülfürik Asit
| |
| |'''H<sup>+</sup>''' ve SO<sub>4</sub><sup>-2</sup>
| |
| |Zaç Yağı
| |
| |Patlayıcı madde, boya, ilaç ve akü
| |
| |-
| |
| |HNO<sub>3</sub>
| |
| |Nitrik Asit
| |
| |'''H<sup>+</sup>''' ve NO<sub>3</sub><sup>-</sup>
| |
| |Kezzap
| |
| |Patlayıcı madde , gübre ve temizlik ürünü
| |
| |-
| |
| |H<sub>2</sub>CO<sub>3</sub>
| |
| |Karbonik Asit
| |
| |'''H<sup>+</sup>''' ve HCO<sub>3</sub><sup>-</sup>
| |
| |Gazoz Asidi
| |
| |Gazoz (yağmur suyunda da bulunur.)
| |
| |-
| |
| |H<sub>3</sub>PO<sub>4</sub>
| |
| |Fosforik Asit
| |
| |'''H<sup>+</sup>''' ve PO<sub>4</sub><sup>-3</sup>
| |
| |Kola Asidi
| |
| |İlaç, yağ sanayi, sinek ilacı, gıda koruyucu, kola ve temizlik ürünü
| |
| |-
| |
| |CH<sub>3</sub>COOH
| |
| |Asetik Asit
| |
| |'''H<sup>+</sup>''' ve CH<sub>3</sub>COO<sup>-</sup>
| |
| |Sirke
| |
| |Yemek sektörü
| |
| |-
| |
| |HCOOH
| |
| |Formik Asit
| |
| |'''H<sup>+</sup>''' ve HCOO<sup>-</sup>
| |
| |Karınca Asidi
| |
| |koruyucu ve anti bakteriyel alan, deri işleme
| |
| |}
| |
| <gallery mode="nolines" caption="'''BAZI YİYECEK VE İÇECEKLERİMİZDEKİ ASİTLER;'''">
| |
| Dosya:Red Apple.jpg|ELMA - Malik Asit
| |
| Dosya:Lemon.jpg|LİMON - Sitrik Asit
| |
| Dosya:Milk 2.jpg|SÜT, YOĞURT - Laktik Asit
| |
| Dosya:Strawberry444.jpg|ÇİLEK - Flok Asit
| |
| Dosya:Solaris grapes in Chateaux Luna vineyard 24.jpg|ÜZÜM - Tartarik Asit
| |
| Dosya:Polish style pickled cucumbers IMGP0464.jpg|TURŞU - Benzoik Asit
| |
| Dosya:Dead nettle.jpg|ISIRGAN OTU - Formik Asit
| |
| Dosya:Butter curls.jpg|TEREYAĞ - Bütirik Asit
| |
| Dosya:Egyptian Olives.jpg|ZEYTİN YAĞI - Oleik Asit
| |
| Dosya:Portrait of an ant, profile view.jpg|KARINCA - Formik Asit
| |
| </gallery>
| |
|
| |
| === BAZLAR ===
| |
| '''Baz''', suda iyonlaştıklarında ortama OH− (hidroksit) iyonu verebilen maddelerdir. Bazlar da, asitler gibi tehlikeli maddelerdir. Suda iyonlaştıklarında hidroksit (OH−) iyonu derişimini arttıran maddelere baz denir.
| |
|
| |
| '''Bazların Özellikleri;'''
| |
|
| |
| * Sulu çözeltilerinde OH- (hidroksit) iyonu verirler.
| |
| * Tatları acıdır.
| |
| * Cilde kayganlık hissi verir.
| |
| * Kırmızı turnusol kâğıdını maviye çevirirler.
| |
| * Sulu çözeltileri elektrik akımını iletir.
| |
| * Metallerle tepkimeye girmemeleri asitlerden ayırmak için kullanılabilir.
| |
| * Bazlar; cam, kristal ve porselenleri matlaştırır.
| |
| * Bazlar, asitler ile tepkimeye girerek tuz ve su oluştururlar. Buna Nötrleşme tepkimesi denir.
| |
|
| |
| {| class="wikitable"
| |
| |+Günlük Hayatta Sıkça Karşımıza Çıkan Bazlar;
| |
| !Formülü
| |
| !Okunuşu
| |
| !Suda Çözüldüğünde
| |
| Oluşan İyonlar
| |
| !Piyasa Adı
| |
| !Kullanıldığı Yerler
| |
| |-
| |
| |NaOH
| |
| |Sodyum hidroksit
| |
| |Na<sup>+</sup> ve '''OH<sup>-</sup>'''
| |
| |Kostik
| |
| |Sabun, lavabo açıcı.
| |
| |-
| |
| |KOH
| |
| |Potasyum hidroksit
| |
| |K<sup>+</sup> ve '''OH<sup>-</sup>'''
| |
| |Potas Kostik
| |
| |Arap sabunu, sıvı sabun, şampuan.
| |
| |-
| |
| |Ca(OH)<sub>2</sub>
| |
| |Kalsiyum hidroksit
| |
| |Ca<sup>+2</sup> ve '''OH<sup>-</sup>'''
| |
| |Sönmüş Kireç
| |
| |Sıva ve harç.
| |
| |-
| |
| |Mg(OH)<sub>2</sub>
| |
| |Magnezyum hidroksit
| |
| |Mg<sup>+2</sup> ve '''OH<sup>-</sup>'''
| |
| |
| |
| |Antiasit
| |
| |-
| |
| |NH<sub>3</sub>
| |
| |Amonyak
| |
| |NH<sub>4</sub><sup>+</sup> ve '''OH<sup>-</sup>'''
| |
| |Amonyak
| |
| |Ev temizlik malzemesi, gübre, patlayıcı madde
| |
| |-
| |
| |LiOH
| |
| |Lityum Hidroksit
| |
| |Li<sup>+</sup> ve '''OH<sup>-</sup>'''
| |
| |
| |
| |Pil, Seramik, Cam
| |
| |}
| |
| <gallery caption="'''GÜNLÜK HAYATTA BAZ İÇEREN BAZI MADDELER;'''">
| |
| Dosya:Handmade soap cropped and simplified.jpg|SABUN
| |
| Dosya:Tooth paste.jpg|DİŞ MACUNU
| |
| Dosya:Red and green peppers.jpg|ACI BİBER
| |
| Dosya:Backpulver RZ.jpg|KABARTMA TOZU
| |
| Dosya:Chocolate (blue background).jpg|ÇİKOLATA
| |
| Dosya:Schwedenfeuer Detail 04.JPG|KÜL
| |
| </gallery>
| |
