MADDE VE ISI KONUSU

MADDE VE ISI

• Isı bir enerji türüdür.
• Maddeler birbirlerine ısı alıp verebilir.
• Isı alan bir maddenin genellikle sıcaklığı artar.
• Isı veren bir maddenin genellikle sıcaklığı azalır.
• Birimi kalori veya jolule (jul)’dür.
• Kalorimetre kabıyla ölçülür.

Günlük hayatta çoğu zaman ısı enerjisine ihtiyaç duyarız;

• Vücudumuzu ısınması,
• Binaların ısıtılması,
• Yemek pişirme,
• Banyo suyunun ısıtılması,
• Yaz aylarında deniz suyunun ısınması ısı enerjisi sayesinde gerçekleşir.

Isı Nasıl Yayılır?

Isınan bir maddenin tanecikleri hızlanır. Hızlanan tanecikler yanındaki yavaş taneciklere çarparak onları da hızlandırır. Bu sayede ısı madde içinde yayılmış olur.

Isı İletkeni Nedir?

Farklı maddelerin ısıyı iletme miktarları da farklıdır. Çıplak ayakla evimizdeki halı ve fayans zemine bastığımızda farklı sıcaklıklar hissederiz. Ocakta kaynayan çaydanlığın metal kısmı elimizi yakarken sap kısmı yakmaz. Bunlar maddelerin farklı ısı iletkenliklerinin olduğunu gösterir.

Isıyı kolay ileten maddelere ısı iletkeni denir.

• Tencere ve tavaların metal yüzeyi
• Kalorifer peteği
• Soba borusu
• çaydanlık altı vb ısı iletkenlerine örnek olarak verilebilir.

Isı Yalıtkanı

Isıyı iyi iletmeyen maddeler ısı yalıtkanı olarak kullanılır. Isı yalıtkanları yüksek sıcaklığın insanlara zarar vermesini engellemek için ve binalarda ısı yalıtımı yapmak için kullanılır.

Isı Yalıtımı Nedir?

Evlerimizin kışın sıcak yazın ise serin olmasını isteriz. Kış aylarında yaktığımız odun ya da kömür odayı ısıtır. Bu ısı hemen kaybolmasını istemeyiz. Bunun için evlerimizde ısı yalıtımı yapmamız gerekir. Evlerde ısı yalıtım malzemeleri duvarlara, çatıya, pencere ve kapılara ve bina zeminine yerleştirilir.

Isı yalıtımı hem para tasarrufu sağlar hem de duman oluşumunu azalttığı için çevrenin korunmasına katkı sağlar.

Isı yalıtkanlarının kullanım alanları

• Binalarda ısı yalıtım malzemesi olarak,
• Otomobillerde yalıtım malzemesi olarak,
• Kışlık giysilerde,
• Fırınlarda,
• Buz dolabı ve soğutucularda,
• İşçilerin bazı güvenlik ekipmanlarında,
• İtfaiyeci giysilerinde,
• Kamp için tasarlanan uyku tulumlarında,
• tencere ve tavaların kulplarında,
• Fırın eldivenlerinde,
• Termoslarda,
• Kış sporu (kayak vb) yapan sporcuların giysilerinde,
• Bina camlarında,
• Evlere yemek servisi kutularında vb

Isı Yalıtım Malzemeleri

• Plastik Köpük: Yanıcıdır. Uzun ömürlüdür. Binaların iç ve dış duvarlarında kullanılır. Çevreye zararlıdır. Fiyatı uygundur.
• Ahşap: Yanıcıdır. Kısa ömürlüdür. Binaların döşemelerinde kullanılır. Çevreye zararı yoktur. Fiyatı çok pahalı değildir.
• Katran: Yanıcıdır. Kısa ömürlüdür. Tavanlarda ısı yalıtımı amacıyla kullanılır.
• Cam Yünü: Kolay alev almaz. Uzun ömürlüdür. Tesisat borularında, binaların tavanlarında, iç ve dış duvarlarda kullanılır.  Çevreye zararı yoktur. Fiyatı ucuzdur.
• Silikon Yünü: Kolay alev almaz. Uzun ömürlüdür. Bina dış cephelerinde kullanılır.  Çevreye zararı yoktur. Fiyatı çok ucuzdur.
• Taş yünü: Kolay alev almaz. Uzun ömürlüdür. Binaların iç ve dış duvarlarında ve tavanlarında kullanılır. Çevreye zararı yoktur. Fiyatı ucuzdur.

Yalıtım malzemesi seçilirken ortamın özelliklerine ve süresine dikkat etmek gerekir. Örneğin yangın riski olan alanlarda plastik köpük gibi yanıcı özelliği olan yalıtım malzemesi kullanmak uygun olmaz.

Isı yalıtımının faydaları

• İçerideki ısıyı korur. Bu nedenle evler kışın çabuk soğumaz.
• Isı yalıtımı varsa evimiz yazın çabuk ısınmaz.
• Isı yalıtımı daha az yakıt tüketmemizi sağlar.
• Isı yalıtımı para tasarrufu sağlar.
• Isı yalıtımı (yakıt tüketimini azalttığı) için hava kirliliğini azaltır.
• Yalıtım malzemeleri duvarların nemlenmesini önlediği için boya kabarması ve duvarda çatlamalar olmaz.
• Binanın ömrü uzar.
• Yaşam kalitesini arttırır.

Isı İletkeni

Isıyı iyi ileten maddelere ısı iletkeni denir. Genellikle metaller ısı iletkenidir. Demir, bakır, gümüş, alüminyum gibi maddeler iyi,i ısı iletkenidir.

Isı çabuk iletilmesini gerektiren yerler vardır. Örneğin yemek pişirirken ocaktaki ısının hemen yemeğe ulaşması gerekir. Bu nedenle tencere – tava gibi kapların tabanı ısı iletkenlerinden yapılır.