Madde Madde DNA ve Genetik Kod

Madde Madde DNA ve Genetik Kod
Kalıtsal yapıların karmaşıktan basite (büyükten küçüğe) sıralanışı Kromozom → DNA → Gen → Nükleotid (KeDiGeN)
Sağlıklı bir DNA zincirinde tek sayıda nükleotid bulunmaz.
DNA kendini kopyalarken ayrılan zincirler kalıp görevi görür. Kalıp zincirin karşısında tamamlayıcı zincir meydana gelerek iki DNA zinciri oluşur.
En uzun DNA zinciri modeli yapılırken, kullanılacak malzemelerden en azı seçilir, uygun organik bazlar birbirine eşitlenir.
Tüm canlıların DNA’sında 4 çeşit nükleotid bulunur.
Canlıların birbirinden farklı olmasının nedeni DNA’da bulunan nükleotid sayısı ve dizilişini farklı olmasıdır.
Bir DNA zincirinde 1. ve 2. zincirlerinin nükleotid dizilişi aynı olamaz
Nükleotide ismini veren yapısındaki organik bazdır.
DNA’nın görev birimi gendir.
DNA’nın yapı birimi nükleotiddir.
Kromozom sayısının aynı olması canlılar arasında akrabalık veya benzerlik olduğunu göstermez.
Kromozom sayısının çok veya az olması canlının gelişmişliği hakkında bilgi vermez.
DNA zincirinde karşılıklı nükleotidlerin kaybolması sonucu oluşan hata onarılamaz.
Alel gen: Anneden ve babadan gelen aynı karakterleri taşıyan gen çiftidir. Aa: Melez, heterozigot AA, aa: Saf, (arı) döl, homozigot
Mendel çaprazlamaları olasılık hesabıdır kesinlikle aynı olacağını göstermez. Bir bebeğin kız veya erkek doğma olasılığı %50’dir. Ancak bir ailedeki bütün çocuklar kız veya erkek olabilir.
Aa x aa çaprazlamasında %50 baskın ve %50 çekinik fenotip ortaya çıkar.
İki melezin çaprazlamasında %50 arıdöl (AA, aa) ve %50 melez (Aa) genotip ortaya çıkar.
İki melezin çaprazlamasında en fazla (3 farklı) çeşit genotip elde edilir.
Fenotipte çekinik karakter varsa çaprazlanan bireylerin genotipinde mutlaka çekinik karakter vardır.
Akraba evliliğinde kalıtsal hastalıkların ortaya çıkmasında zararlı çekinik alellerin bir araya gelme olasılığı normal evlilikleri oranla daha fazladır. Akraba evliliklerinde kalıtsal hastalık çıkma olasılığı %100 değildir.
Adaptasyonlar kalıtsaldır, modifikasyonlar kalıtsal değildir.
Klonlama eşeysiz üremedir.
Klon doğan canlı, çekirdeği alınan ata canlıya benzer.
Bir canlıdan aktarılan genler özelliklerini diğer canlıda da gösterir.
Değişen ortam şartlarına uyum sağlayan canlıların yaşamını devam ettirmesi uyum sağlayamayan canlıların elenmesi doğal seçilimdir.
Nükleer patlamalar gibi bazı çevresel faktörler canlıların genetik yapısını değişmelere yol açabilir.
Canlıda meydana gelen mutasyonlar üreme hücrelerinde olmuş ise kalıtsaldır yavru döllere aktarılabilir, vücut hücresinde oluşan mutasyon sadece o canlıyı ilgilendirir.
Çevre etkisiyle (Beslenme, sıcaklık, ışık) vücut hücrelerinde meydana gelen ve kalıtsal olmayan değişikliklere modifikasyon denir.
Modifikasyon kalıtsal değildir, genlerin yapısı değişmez. Çevre şartlarının değişmesi sonucu genlerin işleyişi değişir.
Mutasyonlar genlerin yapısında değişikliğe yol açarken modifikasyonlar genlerin işleyişinde değişikliğe yol açar.
Çevresel faktörler de değişiklik olmasa bile bir türe ait canlıların genotipleri birbirinden farklı olabilir.
Genin yapısı değişirse işleyişi de değişir. (Mutasyon geçiren canlının gen yapısı değişir, canlının dış görünüşü de değişir.)
Tek yumurta ikizlerinde fenotip zamanla değişebilir.
Varyasyon (Tür içi çeşitlilik ) sonucu yeni tür canlı meydana gelmez.
Doğal seçilim doğada kendiliğinden gerçekleşir, insanların canlıları teker teker seçmesi sonucu yapay seçilim gerçekleşir. İnsanların ilaçlaması sonucu ölen böcekler, antibiyotik kullanımı sonucu ölen bakteriler doğal seçilime uğrar.
Biyoteknolojik çalışmalar genetik mühendisliğinin çalışmaları kapsar.
Akraba olan kişilerin DNA’sındaki nükleotid dizilişi ve sayısı benzerdir.
Bazı hayvanların bulunduğu ortamın rengi ile aynı renkte desenler göstermesi kamuflaj denir. Kamufle olan canlı ortamdan fark edilemediği için av olmaktan kurtulur.