Madde Madde DNA ve Genetik Kod: Revizyonlar arasındaki fark
Fen Ansiklopedisi sitesinden
Sema Akyar (mesaj | katkılar) ("== DNA ve Genetik Kod == * Kalıtsal yapıların karmaşıktan basite (büyükten küçüğe) sıralanışı Kromozom → DNA → Gen → Nükleotit (KeDiGeN..." içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu) |
Sema Akyar (mesaj | katkılar) |
||
1. satır: | 1. satır: | ||
== DNA ve Genetik Kod == | == Madde Madde DNA ve Genetik Kod == | ||
* Kalıtsal yapıların karmaşıktan basite (büyükten küçüğe) sıralanışı Kromozom → DNA → Gen → Nükleotit (KeDiGeN) | * Kalıtsal yapıların karmaşıktan basite (büyükten küçüğe) sıralanışı Kromozom → DNA → Gen → Nükleotit (KeDiGeN) |
02.40, 25 Kasım 2021 tarihindeki hâli
Madde Madde DNA ve Genetik Kod
- Kalıtsal yapıların karmaşıktan basite (büyükten küçüğe) sıralanışı Kromozom → DNA → Gen → Nükleotit (KeDiGeN)
- Sağlıklı bir DNA zincirinde tek sayıda nükleotid bulunmaz.
- DNA kendini kopyalarken ayrılan zincirler kalıp görevi görür. Kalıp zincirin karşısında tamamlayıcı zincir meydana gelerek iki DNA zinciri oluşur.
- En uzun DNA zinciri modeli yapılırken, kullanılacak malzemelerden en azı seçilir, uygun organik bazlar birbirine eşitlenir.
- Tüm canlıların DNA’sında 4 çeşit nükleotid bulunur.
- Canlıların birbirinden farklı olmasının nedeni DNA’da bulunan nükleotid sayısı ve dizilişini farklı olmasıdır.
- Bir DNA zincirinde 1. ve 2. zincirlerinin nükleotid dizilişi aynı olamaz
- Nükleotide ismini veren yapısındaki organik bazdır.
- DNA’nın görev birimi gendir.
- DNA’nın yapı birimi nükleotiddir.
- Kromozom sayısının aynı olması canlılar arasında akrabalık veya benzerlik olduğunu göstermez.
- Kromozom sayısının çok veya az olması canlının gelişmişliği hakkında bilgi vermez.
- DNA zincirinde karşılıklı nükleotidlerin kaybolması sonucu oluşan hata onarılamaz.
- Alel gen: Anneden ve babadan gelen aynı karakterleri taşıyan gen çiftidir. Aa: Melez, heterozigot AA, aa: Saf, (arı) döl, homozigot
- Mendel çaprazlamaları olasılık hesabıdır kesinlikle aynı olacağını göstermez. Bir bebeğin kız veya erkek doğma olasılığı %50’dir. Ancak bir ailedeki bütün çocuklar kız veya erkek olabilir.
- Aa x aa çaprazlamasında %50 baskın ve %50 çekinik fenotip ortaya çıkar.
- İki melezin çaprazlamasında %50 arıdöl (AA, aa) ve %50 melez (Aa) genotip ortaya çıkar.
- İki melezin çaprazlamasında en fazla (3 farklı) çeşit genotip elde edilir.
- Fenotipte çekinik karakter varsa çaprazlanan bireylerin genotipinde mutlaka çekinik karakter vardır.
- Akraba evliliğinde kalıtsal hastalıkların ortaya çıkmasında zararlı çekinik alellerin bir araya gelme olasılığı normal evlilikleri oranla daha fazladır. Akraba evliliklerinde kalıtsal hastalık çıkma olasılığı %100 değildir.
- Adaptasyonlar kalıtsaldır, modifikasyonlar kalıtsal değildir.
- Klonlama eşeysiz üremedir.
- Klon doğan canlı, çekirdeği alınan ata canlıya benzer.
- Bir canlıdan aktarılan genler özelliklerini diğer canlıda da gösterir.
- Gen tedavisi genetik hastalığın tedavisi için kullanılır. Gen aktarımı bir özelliğin aktarımı için yapılır.
- Değişen ortam şartlarına uyum sağlayan canlıların yaşamını devam ettirmesi uyum sağlayamayan canlıların elenmesi doğal seçilimdir.
- Nükleer patlamalar gibi bazı çevresel faktörler canlıların genetik yapısını değişmelere yol açabilir.
- Canlıda meydana gelen mutasyonlar üreme hücrelerinde olmuş ise kalıtsaldır yavru döllere aktarılabilir, vücut hücresinde oluşan mutasyon sadece o canlıyı ilgilendirir.
- Çevre etkisiyle (Beslenme, sıcaklık, ışık) vücut hücrelerinde meydana gelen ve kalıtsal olmayan değişikliklere modifikasyon denir.
- Modifikasyon kalıtsal değildir, genlerin yapısı değişmez. Çevre şartlarının değişmesi sonucu genlerin işleyişi değişir.
- Mutasyonlar genlerin yapısında değişikliğe yol açarken modifikasyonlar genlerin işleyişinde değişikliğe yol açar.
- Çevresel faktörler de değişiklik olmasa bile bir türe ait canlıların genotipleri birbirinden farklı olabilir.
- Genin yapısı değişirse işleyişi de değişir. (Mutasyon geçiren canlının gen yapısı değişir, canlının dış görünüşü de değişir.)
- Tek yumurta ikizlerinde fenotip zamanla değişebilir.
- Varyasyon (Tür içi çeşitlilik ) sonucu yeni tür canlı meydana gelmez.
- Doğal seçilim doğada kendiliğinden gerçekleşir, insanların canlıları teker teker seçmesi sonucu yapay seçilim gerçekleşir. İnsanların ilaçlaması sonucu ölen böcekler, antibiyotik kullanımı sonucu ölen bakteriler doğal seçilime uğrar.
- Biyoteknolojik çalışmalar genetik mühendisliğinin çalışmaları kapsar.
- Akraba olan kişilerin DNA’sındaki nükleotid dizilişi ve sayısı benzerdir.
- Bazı hayvanların bulunduğu ortamın rengi ile aynı renkte desenler göstermesi kamuflaj denir. Kamufle olan canlı ortamdan fark edilemediği için av olmaktan kurtulur.