KUVVET VE HAREKET ÖDEVPEDİA
HAFTALIK OLARAK OKUL PLANINA GÖRE O HAFTA İŞLENEN KONULAR İLE ALAKALI OLARAK HAZIRLANAN ÖDEVPEDİA'YA HER ÇARŞAMBA YENİ BİR SAYFA EKLENMEKTEDİR. SİTEDE VAR OLAN BÜTÜN ÇALIŞMALAR OKUL BİLGİLERİNİ PEKİŞTİRME AMAÇLIDIR. BU NEDENLE ÖNCELİK OKUL DERSLERİ VE ÖDEVLERİ OLMALIDIR!
Kuvvetin Özellikleri
Bir cismi harekete geçiren, durduran, yönünü veya doğrultusunu değiştiren, hareketin hızını azaltan veya hızlandıran, cisimde şekil değişikliği yapabilen etkiye kuvvet denir.
Kuvvetin özelliklerini aşağıdaki gibi özetleyebiliriz;
- Duran bir cismi harekete geçirebilir,
- Hareket eden bir cismi durdurabilir,
- Hareketin hızını attırabilir (hızlandırma),
- Hareketin hızını azaltabilir(yavaşlatma),
- Hareketin yönünü değiştirebilir,
- Cisimlerde şekil değişikliği yapabilir.
Bir cismin kuvvete sahip olabilmesi için enerjiye sahip olması gerekir. Motor, insan, Dozer, Rüzgar, Su, Sıkılmış bir vida, Gerilmiş yay gibi pek çok nesne kuvvete sahip olabilir. Kuvvet soyut bir kavramdır. Fakat etkileri hayatın her alanında kendini gösterir.
Kuvvetin hangi özelliklerini bilmek gerekir?
Bir kuvvetten bahsettiğimiz zaman kuvveti oluşturan bazı özelliklerin de bilinmesi gerekir.
Kuvvetin Birimi: Kuvvet birimi Newton’dur. N harfiyle gösterilir. Newton birimi kuvvet hakkında çalışmalarıyla ünlü bilim insanı Isaac Newton‘dan gelmektedir.
Kuvvetin Yönü: Eğer bir kuvvetten bahsediyorsak mutlaka yönünü de belirtmemiz gerekir. Örneğin bir kapıyı açmak için 5N kuvvete ihtiyaç olduğunu düşünelim. Bu 5N kuvvetin açma yönüne doğru uygulanması gerekir. Aksi taktirde kuvvetin büyüklüğü yeterli olsa da yönü yanlış olduğu için beklediğimiz işi yapamayacaktır.
Kuvvetin Uygulama Noktası: Kuvvetin nereden uygulandığı da önemlidir. Yanlış noktadan uygulanan kuvvet büyüklüğü ve yönü doğru olsa da işimize yaramayacaktır.
Bileşke Kuvvet
Bir cisme birden fazla kuvvet etki ediyorsa bileşke kuvvet kavramından bahsetmemiz gerekir. Örneğin dört kişinin bir cisme kuvvet uyguladığını düşünürsek, bu dört kişinin cisme toplam etkisine bileşke kuvvet denir. Bir kayayı tek başına itmek 4 kişiyle itmekten farklı sonuçlar doğurur. İki ya da daha fazla kuvvetin yaptığı etkiyi tek başına yapan kuvvete Bileşke kuvvet (net kuvvet) denir. Bileşke kuvvet R harfiyle gösterilir.
Bileşke Kuvvetin Hesaplanması
Kuvvetlerin bileşkesi (net kuvvet) bulunurken aynı yönlü kuvvetler toplanır, zıt yönlü kuvvetler çıkarılır.
Hayatımızda Bileşke Kuvvet
Hayatımızın pek çok alanında bileşke kuvvet karşımıza çıkar.
- Ağır bir cismi taşıması için arkadaşımıza yardım ederken,
- Halat çekme oyunu oynarken,
- Islak çamaşırları ipe iki mandal kullanarak asarken,
- Masanın ağırlığını 4 ayağı tartarken,
- Oturduğumuz yerden kalkarken nem ayaklarımız hem de ellerimizi kullanırken.
Dengelenmiş kuvvet: Bir cisme etki eden bileşke kuvvet sıfırsa dengelenmiş kuvvetlerin etkisindedir.
Dengelenmemiş kuvvet: Bir cisme etki eden kuvvet sıfırdan farklıysa dengelenmemiş kuvvet etkisindedir.
Dengelenmiş ve Dengelenmemiş Kuvvetler
Bir cisme etki eden net kuvvet sıfırsa Dengelenmiş Kuvvet, sıfırdan farklıysa Dengelenmemiş kuvvet var demektir.
Dengelenmiş Kuvvet:
- Bileşke kuvvet sıfırdır.
- Dengelenmiş kuvvet etkisindeki cisim ya duruyor,
- Ya da sabit süratle hareket ediyordur.
Dengelenmemiş Kuvvet
Dengelenmemiş kuvvette net kuvvet sıfırdan farklıdır. Kuvvet dengelenmemişse hareket kesin vardır. Hareket yavaşlıyor veya hızlanıyordur.
Dengelenmiş Kuvvete Örnekler:
- Sabit süratle hareket eden araba
- Dünyanın hareketi (Sabit süratli olduğu için)
- Duran bir top
- Saatin saniyesinin hareketi (Sabit süratli olduğu için)
- Duvarda asılı tablo
Dengelenmemiş Kuvvete Örnekler:
- Hızlanan bir otomobil
- Giderek hızlanarak daldan düşen elma
- Yavaşlayan bir tren
- Şut çekildikten sonra giderek yavaşlayan top vb.
A. Aşağıda yer alan kavramları, verilen cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun şekilde yerleştiriniz. | ![]() |
---|
N Batı Dengelenmiş Etkisi Newton Yönleri Yavaşlar Doğu Doğrultuları Bileşke |
---|
B. Aşağıda verilen bilgiler doğru ise D, Yanlış ise Y seçeneğini seçiniz. | ![]() |
---|
C. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız. | ![]() |
---|
TEST |
---|