VÜCUDUMUZDAKİ SİSTEMLER ÖDEVPEDİA 3

HAFTALIK OLARAK OKUL PLANINA GÖRE O HAFTA İŞLENEN KONULAR İLE ALAKALI OLARAK HAZIRLANAN ÖDEVPEDİA'YA HER ÇARŞAMBA YENİ BİR SAYFA EKLENMEKTEDİR. SİTEDE VAR OLAN BÜTÜN ÇALIŞMALAR OKUL BİLGİLERİNİ PEKİŞTİRME AMAÇLIDIR. BU NEDENLE ÖNCELİK OKUL DERSLERİ VE ÖDEVLERİ OLMALIDIR!

AŞAĞIDA VERİLEN KONU İLE ALAKALI UYGULAMALARI ÇÖZELİM

1 Aşağıdaki tabloda kan bağışı yapmak isteyen insanların sahip oldukları protein ve Rh faktörleri listelenmiştir. Bu tabloya göre bu bağışçılar aşağıdaki kan gruplarından hangisine uygun kan donörü olur? Bağışcı A Proteini B Proteini Rh Faktör 1- + - + 2- - + - 3- + + + 4- - - + 5- - - - 6- - + + 1- 2- 3- 4- 5- 6- A Rh+ B Rh+ 0 Rh- AB Rh+ 0 Rh+ B Rh- 2 Aşağıdaki olaylardan küçük kan dolaşımına ait olanlar için "Küçük", büyük kan dolaşımına ait olanlar için "Büyük" seçeneğini işaretleyiniz.   Küçük Büyük Kanı oksijenle zengin hale getirir. Kandaki karbondioksiti arttırır. Kalbin sol tarafından atar damar ile çıkar. Kalbin sağ tarafından atar damar ile çıkar. Uzun bir yolculuk yapar. Kısa bir yolculuk yapar.

AŞAĞIDA YER ALAN KAVRAMLARI, VERİLEN CÜMLELERDE BOŞ BIRAKILAN YERLERE UYGUN ŞEKİLDE YERLEŞTİRİNİZ.

Küçük	Akyuvar	Tansiyon	Plazma	Pıhtılaşması	Karıncık	Alyuvar	Kızılay	Oksijen	Kılcal	Akciğer	Kapakçıklar	Büyük	Kulakçık

1

Kan pulcukları kanın 'nı sağlarlar.

2

Ülkemizde kan bağışını sağlamak ve uygun kişilere ulaştırmak için Türk Derneği kurulmuştur.

3

Kan içerisinde bulunan kan 'sının büyük kısmını su oluşturur.

4

Kalpte kanın tek yönlü olarak akışı sağlar.

5

Kanda bakımından zengin kanı atardamarlar taşırken atardamarı kirli kan taşır.

6

Temiz kanın vücut hücrelerine ulaşmasına sağlayan dolaşım , temizlenmesi için akciğere taşıyan dolaşıma ise kan dolaşımı denir.

7

Kanın atardamarlara yaptığı basınca denir.

8

Vücutta mikroplar ile mücadele eden hücrelere denir.

9

damarlar kanı hücrelere kadar taşıyan ince damarlardır.

10

İnsan kalbi sağ ve sol  ; sağ ve sol olmak üzere 4 odacıktan oluşur.

AŞAĞIDA VERİLEN BİLGİLER DOĞRU İSE "D", YANLIŞ ISE "Y" SEÇENEĞİNİ SEÇİNİZ.

1 D Y Kalp kasılıp gevşeyerek kanın bütün vücuda ulaşmasını sağlar. İnsan kalbinde üstte bir ve altta bir odacık bulunmaktadır. Kalp çabuk yorulan isteğimizle çalışan kaslardan meydana gelir. Kalbin art arda düzenli olarak yaptığı ritmik harekete nabız denir. Toplar damarlar daima oksijenle fakir olan kanı taşırlar. 2 D Y Kanın en hızlı olarak yol aldığı damarlar kılcal damarlardır. Kan içerisinde farklı görevlere sahip farklı hücreler bulunmaktadır. Kan nakli yapılabilmesi için kan veren kişinin verilecek olan kişinin akrabası olması gerekmektedir. Kılcal damarlar vücudu aş gibi saran en ince damarlardır. Toplardamarların yarıçapı atardamarlardan daha büyüktür.

AŞAĞIDAKİ ÇOKTAN SEÇMELİ SORULARI CEVAPLAYINIZ.

1 Aşağıdaki uygulamada büyük kan dolaşımında olan K, L ve M damar çeşitlerinin işlevleri ile eşleştirilmesi istenmiştir.

K	L	M
●	○	○	Oksijenle zengin olan kanı taşır.
○	●	○	Karbondioksit bakımından zengin olan kanı taşır.
○	○	●	Hücreler arası madde alışverişini sağlar.

Verilen tablo yukarıdaki gibi doğru bir şekilde doldurulmuştur.

Buna göre bu damarlar doğru olarak aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?

	K	L	M

	A) Atardamar Kılcal Damar Toplardamar
	B) Toplardamar Atardamar Kılcal Damar
	C) Toplardamar Kılcal Damar Atardamar
	D) Atardamar Toplardamar Kılcal Damar

2 Aşağıdaki uygulamada kan içerisinde yer alan X, Y ve Z hücrelerinin verilen bilgilerle eşleştirilmesi istenmiştir.

K	L	M
●	○	○	Yaralanmalarda kanı pıhtılaştırır.
○	●	○	Hücrelerdeki gaz alış verişini gerçekleştirir.
○	○	●	Sayıları hastalık durumları artan hücrelerdir.

Verilen tablo yukarıdaki gibi doğru bir şekilde doldurulmuştur.

Buna göre bu kan hücreleri doğru olarak aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?

	X	Y	Z

	A) Kan Pulcukları Alyuvar Akyuvar
	B) Alyuvar Akyuvar Kan Pulcukları
	C) Kan Pulcukları Akyuvar Alyuvar
	D) Akyuvar Kan Pulcukları Alyuvar

3 Aşağıdaki resimde bazı damarlar gösterilmiştir.

Buna göre gösterilen bu damarlardan hangileri oksijen bakımından, hangileri karbondioksit bakımından zengindir?

	Oksijen	Karbondioksit

	A) a, b ve c d ve e
	B) a, d ve e b ve c
	C) b, c ve d a ve e
	D) d ve e a, b ve c

4 Kan kaybının gerçekleştiği kazalarda bu eksiği tamamlamak önemli bir ilk yardımdır. Bu ihtiyaç kan bağışçılarından karşılanır ve hastaya kan nakledilir.

Aşağıda kan bağışında bulunmak isteyen kişiler hakkında bilgiler verilmiştir.

Bağışcı	A Proteini	B Proteini	Rh Faktör	Yaş
Ahmet	+	-	-	67
Melih	-	+	-	30
Kader	+	-	-	40
Faruk	+	+	-	17

Bir araba kazasında acile kaldırılan Erkan A Rh^- kana ihtiyaç duymaktadır.

Yukarıdaki tabloda kan bağışı yapan gönüllülerden hangisini seçmek kan nakli için uygun olacaktır.

	A) Melih
	B) Kader
	C) Faruk
	D) Ahmet ve Kader

5 Bir süreliğine deney tüpünde bekletilen bir miktar kan aşağıdaki gibi ayrışır.

Bunu öğrencilerine gösteren Özer öğretmen şunları ekliyor;

Damarlarımızda dolaşan sıvıya kan denir. Kan kan hücreleri ve kan plazmasından meydana gelmektedir. Kanın yapısının yüzde 90'ı sudur. Yetişkin bir birey vücudunda 4 ila 5 litre arasında kan bulunur. Kanın vücutta besin ve oksijenin taşınması, mikroplarla savaşıp yaraların onarılması ve vücut ısısının düzenlemek gibi görevleri vardır.

Verilen bilgiler ışığında aşağıdakilerden hangisine ulaşılmaz?

	A) Tüm insanlarda en az 4-5 litre kan bulunmalıdır.
	B) Kanın yapısındaki su, kan plazmasından fazladır.
	C) Kanda sadece hücreler bulunmaz.
	D) Kandaki akyuvarlar vücuttaki mikroplara karşı savunma yapar.

6 Aşağıda bir kan dolaşımına ait bir resim verilmiştir.

Bu kan dolaşımıyla ilgili;

1. Bu kan dolaşımının amacı kirli kanı temizlemektir.
2. Kan sırasıyla I-a-akciğer-b- II şeklindedir.
3. Mavi ile gösterilen kan karbondioksit ile zengin iken, turuncu ile gösterilen oksijen bakımından zengindir.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

	A) Yalnız 1
	B) 1 ve 2
	C) 1 ve 3
	D) 1, 2 ve 3

AŞAĞIDAKİ ÇOKTAN SEÇMELİ SORULARI CEVAPLAYINIZ.

1 Kalp resmi üzerinde kalbin kısımları aşağıdaki gibi yerleştirilmesi istenmiştir.

Yapılan uygulama için aşağıdakilerden hangi yorum yapılabilir?

	A) Temiz ve kirli kanın bulunduğu kısımlar karıştırılmıştır.
	B) Sadece sağ alt odacık ile sol alt odacık kısımları karıştırılmıştır.
	C) Sağ alt kulakçık ile sol alt kulakçık kısımları yer değiştirilirse yerleştirme doğru olacaktır.
	D) Alt ve üst odacıklar biliniyor ama yerleri karıştırılıyor.

2

Böbrek Kalp Karaciğer Akciğer Akyuvar Kılcal Damar

Yukarıda verilmiş olan organlardan kaç tanesi dolaşım sistemine aittir?

	A) 2
	B) 3
	C) 4
	D) 5

3

		İnsan kalbindeki odacık sayısı
		2				4
Kalp ile akciğereler arasında gerçekleşen dolaşım.						Kalbimizin çalışma şekli
Büyük Dolaşım				Küçük Dolaşım		İstemli				İstemsiz

Yukarıdaki etkinlikte doğru kelimeler üzerinden ilerlenirse aşağıdakilerden hangisine ulaşılır?

	A) Büyük Dolaşım
	B) Küçük Dolaşım
	C) İstemli
	D) İstemsiz

4

Alveollerle ilgili,

I. Kanın karbondioksitten temizlendiği kısımdır.

II. Akciğerlerimizde yer alan ve etrafı çok sayıda kılcal kan damarıyla çevrili üzüm salkımına benzeyen hava keseleridir.

III. Kandaki oksijen miktarının düzenlemesi için gereklidir.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

	A) Yalnız I
	B) I ve II
	C) II ve III
	D) I, II ve III

5

Dolaşımlarla ilgili,

I. Küçük kan dolaşımı kanın temizlenmesini sağlar.

II. Her insanın vücudunda, iki farklı dolaşım biçimi vardır.

III. Büyük kan dolaşımı kirli kanı vücuda dağıtılmasını sağlar.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

	A) I ve II
	B) I ve III
	C) II ve III
	D) I, II ve III

6 Alyuvar, akyuvar, kan pulcukları ile ilgili özellikler aşağıda verilmiştir.

1. Kırmızı renkli kan hücresidir.
2. Beyaz renkli kan hücreleridir.
3. Hastalandığımızda sayıları artar ve mikropları yok ederler.
4. Oksijen ve karbondioksit gazlarının da taşınmasını sağlar.
5. Yaralanma, kanama, damar zedelenmesi gibi durumlarda kan kaybını engeller.

Buna göre verilen özelliklerin hangi kan hücresine ait olduğu aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?

	Alyuvar	Akyuvar	Kan pulcukları

	A) 1, 4 2, 3 5
	B) 1, 5 2, 4 3
	C) 3, 4 5 1, 2
	D) 2 1, 3 4, 5

7

Vücudumuzdaki atardamar, toplardamar ve kılcal damarlar uç uca birleştirilseydi Dünya’nın çevresini iki kereden fazla dolanabilirdi.

Kan damarlarının çok uzun olmasının sebebi aşağıdaki ifadelerden hangisinde verilmiştir?

	A) Vücudumuzdaki trilyonlarca hücreye gerekli olan maddeleri ulaştırmak için
	B) Vücudumuzdaki trilyonlarca hücreye karbondioksit taşımak için
	C) Sindirim sistemi organlarına ulaşmak için
	D) Vücudumuzdaki temiz ve kirli kanı ayırmak için

8

		Kalbe kan getiren damarlar
	Atardamar						Toplardamar
“A” kan grubuna kan verebilen kan grubu						“O” kan grubuna kan verebilen kan grubu
"A"				"B"		"AB"				"0"

Yukarıdaki etkinlikte doğru kelimeler üzerinden ilerlenirse hangi kan grubuna ulaşılır?

	A) "A"
	B) "B"
	C) "AB"
	D) "O"