DNA VE GENETİK KOD SINAVPEDİA 3

AŞAĞIDA YER ALAN KAVRAMLARI, VERİLEN CÜMLELERDE BOŞ BIRAKILAN YERLERE UYGUN ŞEKİLDE YERLEŞTİRİNİZ.

Çeşitlilik	Radyasyon	Olumsuz	Uyum	İşleyişi	Üreme	Modifikasyon	Olumlu	Mutasyon	Varyasyon	Adaptasyon

1

Mutasyon çoğu zaman canlılarda etkiler oluşturmasına rağmen az da olsa etkiler gösterebilir.

2

Modifikasyon sağlayan bir canlıda sadece genlerin farklılaşır.

3

Mutasyonalar canlının yapısında değişikliğe neden olduğundan genetik olmasına yol açar.

4

Hemofili, albinoluk, van kedilerinin farklı renkte gözlere sahip olması gibi 'lar hücrelerinde meydana gelir.

5

Hamilelerin röntgen çektirmemesinin nedeni 'un mutasyona sebep olabilmesidir.

6

Çevresel faktörlerle fenotipte gerçekleşen değişime denir.

7

Doğada (ekosistemlerde) yaşayan canlılar yaşamlarını sürdürebilmek yani yaşama ve üreme şanslarını arttırabilmek için bulundukları ortama sağlamak zorundadırlar.

8

Adaptasyon sonucu canlıda meydana gelen değişmeler uzun zamanda oluşur.

9

Aynı türe ait canlılar arasında görülen genetik çeşitliliğe denir.

AŞAĞIDA VERİLEN BİLGİLER DOĞRU İSE "D", YANLIŞ ISE "Y" SEÇENEĞİNİ SEÇİNİZ.

1 D Y Mutasyon eşey hücrelerinde gerçekleşiyorsa kalıcı olur. Mutasyonların tümü olumlu yönde gerçekleşir. Modifikasyonda canlının gen diziliminde değişme görülür. Mutasyonda canlının gen diziliminde yada kromozom yapısında değişme görülür. Güneş altında çok kalan bir bireyin teninde olan değişiklik modifikasyon örneğidir. 2 D Y Vücut hücresinde gerçekleşen mutasyon sadece bireyin kendine etkiler. Sirke sineğinin sıcaklığa göre kanat yapısının değişmesine modifikasyon denir. Kutup ayısının beyaz renkte olması adaptasyona bir örnek olarak verilebilir. Canlıların fenotipinde olan falan kalıtsal olmayan değişikliklere adaptasyon denir. Arı sütü ile beslenen arı larvasının kraliçe arı olması mutasyona örnektir.

AŞAĞIDAKİ ÇOKTAN SEÇMELİ SORULARI CEVAPLAYINIZ.

1 Sirke sinekleri ile yapılan deney aşağıdaki gibi şematize edilmiştir.

16○C Sıcaklıkta Sirke Sineği		25○C Sıcaklıkta Sirke Sineği
Genotipinde kıvrık kanat geni bulunan sinek lavrası
↓		↓
16○C Sıcaklıkta yetişirse düz kanatlı		25○C Sıcaklıkta yetişirse kıvrık kanatlı
Genotipinde kıvrık kanat geni bulunmayan sinek lavrası
↓		↓
16○C Sıcaklıkta yetişirse düz kanatlı		25○C Sıcaklıkta yetişirse düz kanatlı

Yapılan bu deneyle edinilen bilgiler ışığında aşağıdaki ifadelerden hangisi söylenebilir?

	A) Sirke sineğinin fenotipinin belirlenmesinde genetik ve çevresel faktörler etkilidir.
	B) 25○C'de kıvrık kanatlı olan sirke sineği 16○C'de de kıvrık kanatlı olur.
	C) Sirke sineğinin kanat yapısının sıcaklık ile değişmesi sadece genetik mutasyonla açıklanabilir.
	D) Sirke sineğinin kanat yapısının sıcaklık ile değişmesi sadece modifikasyon ile açıklanabilir.

2 Aşağıdaki tabloda doğru işaretlenen her kutucuk 10, yanlış işaretlenen her kutucuk değeri -5 puandır.

Oluşum	Çevresel Etki	Mutasyon	Modifi- kasyon
Çiçek tozu ile oluşan arıların işçi arı olması	Beslenme
İnsan teninin bir süre güneşlenmesinden sonra ultraviyole ışınların etkisiyle kararması	Güneş
Bir çoçuğun doğuştan kalp kapakçığının oluşmaması	Radyasyon
Çekirge larvalarının 16oC'de benekli olması	Sıcaklık

Bu şekilde doldurulan bir tablodan alınabilecek puan aşağıdakilerden hangisidir?

	A) 15
	B) 20
	C) 25
	D) 35

3 Ukrayna Ulusal Çernobil Müzesi'inden alınan bu fotoğraf Çernobil Nükleer Santrali'nin patlaması sonucu oluşan radyasyonun canlılar üzerindeki etkisi göstermek amaçlı sergilenmektedir. Fotoğraftaki yaşamını sürdüremeyen mutasyona uğramış domuz yavrusu bir mutantdır.

Aşağıdakilerden hangisi mutant olarak kabul edilir?

	A) Bulunduğu ortamın sıcaklığı ile renk değiştiren çuha çiçeği
	B) Radyasyona maruz kalan bir kırlangıç kuşu
	C) DNA dizilimi değişen bir bakteri hücresi
	D) Kuyruğu kopan kertenkele

4

Doğal Seçilim	●	○	Canlıların bulundukları ortama uyum sağlayarak yaşamalarını sürdürebilmek için çeşitli kalıtsal özellikler kazanmasıdır.
Adaptasyon	■	□	Canlıların, doğadaki yaşama şartlarına uyum gösterenlerin hayatta kalabilmesidir.
Varyasyon	★	☆	Her canlı türünün kendi türüne özel kalıtsal çeşitliliktir.

Yukarıdaki kavram ve tanımların eşleştirilmesi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir.

	A) ☆=★ □=■ ○=●
	B) ☆=■ □=★ ○=●
	C) ☆=● □=★ ○=■
	D) ☆=★ □=● ○=■

5 Aşağıda bir takım canlıların bulundukları çevre ve sahip oldukları adaptasyonlar verilmiştir.

Çöl Tavşanı		Kutup Gelinciği		Kutup Tilkisi
Kıl rengi: Koyu		Kıl rengi: Açık		Kıl rengi: Açık
Kulak Boyu: Uzun		Kulak Boyu: Kısa		Kulak Boyu: Kısa

Bu tablodaki fotoğrafları incelediğimizde aşağıdaki soruların hangisinin cevabını konusunda fikir sahibi oluruz?

	A) Aynı ortamda yaşayıp farklı türe sahip canlılar benzer adaptasyonlara sahip midir?
	B) Aynı türe ait farklı yaşam alanlarına sahip canlılar farklı adaptasyon kazanabilirler mi?
	C) Farklı ortamlarda yaşayan aynı türe ait canlılar aynı adaptasyona sahip midir?
	D) Bitki ve hayvanlar benzer adaptasyonlar kazanabilirler mi?

6

		Canlıların bulundukları ortama uyum sağlamasına adaptasyon denir.
		D				Y
Adaptasyon canlıların hayatta kalma şanslarını arttırır.						Canlılarda meydana gelen adaptasyonlar kalıtsaldır.
D	Y					D			Y
1.Çıkış				2.Çıkış		3.Çıkış				4.Çıkış

Verilen bilgilerin doğru(D) yada yanlış(Y) olmasına göre ilerlendiğinde hangi çıkışa ulaşır?

	A) 1.Çıkış
	B) 2.Çıkış
	C) 3.Çıkış
	D) 4.Çıkış