GÜNEŞ, DÜNYA VE AY ÖDEVPEDİA

HAFTALIK OLARAK OKUL PLANINA GÖRE O HAFTA İŞLENEN KONULAR İLE ALAKALI OLARAK HAZIRLANAN ÖDEVPEDİA'YA HER ÇARŞAMBA YENİ BİR SAYFA EKLENMEKTEDİR. SİTEDE VAR OLAN BÜTÜN ÇALIŞMALAR OKUL BİLGİLERİNİ PEKİŞTİRME AMAÇLIDIR. BU NEDENLE ÖNCELİK OKUL DERSLERİ VE ÖDEVLERİ OLMALIDIR!

Güneş'in Yapısı ve Özellikleri

Madde Madde Bilgi

Dünya'ya en yakın yıldız Güneş'tir. Güneş'in çapı Dünya'nın çapının 109 katı olmasına rağmen orta büyüklükte bir yıldızdır. Şekli küre şeklindedir. Dünya'mızın ısı ve ışık kaynağıdır. Yaşamın kaynağı Güneş'tir. Dünya'ya uzaklığı 150 milyon kilometredir. Güneş ışınlarının Dünyamıza gelmesi yaklaşık 8 dakika sürer. Güneş gaz ve toz bulutlarından meydana gelir. Yapısında en fazla hidrojen gazı bulundurur. Çekirdek, ışık küre, renk küre ve taç küre katmanları vardır. Yaydığı ışık beyaz renktedir. Sıcaklığı iç katmanlara gidildikçe artar. Yüzey sıcaklığı 6000 °C’dir. Kendi ekseni etrafında saat yönünün tersine döner. Yüzeyinde sıcaklığı düzen bölgelerde Güneş lekeleri oluşur. Bu bölgeleri ilk gözlemleyen kişi Galileo'dur. Güneş'e çıplak gözle bakmak göz sağlığına zarar verir.

Güneş'in Yapısı

AŞAĞIDA YER ALAN KAVRAMLARI, VERİLEN CÜMLELERDE BOŞ BIRAKILAN YERLERE UYGUN ŞEKİLDE YERLEŞTİRİNİZ.

Dolanma	Artar	Isı	Gaz	Orta	Dönme	Göz	Işık	Enerji	Hidrojen

1

Güneşin merkezine gidildikçe sıcaklık .

2

Güneş büyüklükte bir yıldızdır.

3

Güneş kendi etrafında hareketi yapar.

4

Dünya Güneş etrafında hareketi yapar.

5

Güneş'e doğrudan bakmak sağlığını olumsuz etkiler.

6

Güneş dünyamızın kaynağıdır.

7

Güneş etrafına ve enerjisi yayar.

8

Güneş bir bulutudur ve en fazla gazı bulundurur.

AŞAĞIDA VERİLEN BİLGİLER DOĞRU İSE "D", YANLIŞ ISE "Y" SEÇENEĞİNİ SEÇİNİZ.

1 D Y Güneş de uzayda yer alan diğer gezegenlerin sınıfına girer. Güneş'in Dünya'ya olan uzaklığı Ay'ın Dünya'ya olan uzaklığından kat ve kat fazladır. Güneş Dünya'dan yaklaşık olarak 109 kat daha büyüktür. Büyüklük olarak Güneş > Dünya > Ay şeklinde sıralanır. Güneş deki devasa patlamalar etrafa ısı ve ışık yayar. 2 D Y Güneş, Dünya ve Ay gibi küresel bir şekle sahip değildir. Güneş, içten dışa farklı katmanlardan oluşur. Güneş ve Ay boyutlarına bakıldığında Güneş'in küçük görünmesinin sebebi uzakta olmasından kaynaklanır. Güneş'in üzerindeki soğuk bölgelere güneş soğuğu denir. Dünya Güneş'in etrafında bir turunu 24 saatte tamamlar.

AŞAĞIDAKİ ÇOKTAN SEÇMELİ SORULARI CEVAPLAYINIZ.

1 Güneşin özellikleri ile alakalı olarak;

I. Yapısında en çok hidrojen gazı bulunur.

II. Çekirdekteki sıcaklığı yaklaşık olarak 15 milyon ^oC'dir.

III. Dünya gibi katmanlardan oluşur.

yapılan yorumlardan hangileri doğrudur?

	A) Yalnız I.
	B) I. ve II.
	C) II. ve III.
	D) I. , II. ve III.

2 Aşağıda Güneş ve Dünya'ya ait görseller paylaşılmıştır.

Sadece bu görsellere bakılarak aşağıdaki yorumlardan hangisi çıkartılabilir?

	A) Güneş Dünya'dan büyüktür.
	B) Her ikisi de katmanlardan oluşur.
	C) Güneş'ten gelen ışınlar Dünya'ya 8 dakikada ulaşır.
	D) Dünya Güneş yörüngesinde dönmektedir.

3

Dünya’da günbatımı sırasında hava yavaş yavaş kararır. Çünkü Güneş battıktan sonra bile hava Güneş ışınlarını yansıtmaya devam eder. Oysa Ay’da gündüzken bir anda gece olur. Dünya’da gerçekleşen dört mevsimin özelliklerine bağlı olarak ortaya çıkan hava olaylarına Ay’da rastlanmaz. Dünya’nın uydusu olan Ay, Güneş’ten aldığı ışığı Dünya’ya yansıttığından dolayı bir ışık kaynağı değildir. Işık kaynağı olmadığı gibi ısı kaynağı da değildir.

Yukarıda bilgilere bakıldığında Ay’da hava olaylarının yaşanmamasının temel nedeni seçeneklerin hangisi ile açıklanır?

	A) Yüzeyinin toz tabakası ile kaplı olmasından dolayıdır.
	B) Atmosfer tabakasının yok denecek kadar ince yapıda olmasından dolayıdır.
	C) Ay günü ve Ay gecesi arasındaki sıcaklık farkının çok olmasından dolayıdır.
	D) Okyanus, deniz, akarsu ve göl gibi su kaynaklarının bulunmamasından dolayıdır.

4 Güneş ile ilgili olarak;

I. Bir yıldızdır.

II. Isı ve ışık kaynağıdır.

III. Yaşam alanı barındırmaz.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

	A) Yalnız I
	B) Yalnız II
	C) I ve II
	D) I, II ve III

5

		Güneş yapay ışık kaynağıdır.
		D				Y
Güneş Dünya’ya Ay’dan daha uzaktır.						Güneş’in şekli silindire benzer.
D	Y					D			Y
1.Çıkış				2.Çıkış		3.Çıkış				4.Çıkış

Bu ifadelerden doğru olanlar için "D" yanlış olanlar için "Y" yolu izlendiğinde hangi çıkışa ulaşır?

	A) 1.Çıkış
	B) 2.Çıkış
	C) 3.Çıkış
	D) 4.Çıkış

6

Gökyüzüne baktığımızda gök cisimlerini neden kendi boyutundan daha küçük görürüz?

Öğretmenin sorusunun doğru cevabı aşağıdakilerden hangisidir?

	A) Gök cisimlerinin Dünya’dan daha küçük olması
	B) Dünya’dan çok uzakta olmaları
	C) Atmosferin dışında bulunmaları
	D) Gök cisimlerine yeterince ışık ulaşmıyor olması

AŞAĞIDAKİ ÇOKTAN SEÇMELİ SORULARI CEVAPLAYINIZ.

1 Aşağıda bazı gök cisimlerinin özellikleri verilmiştir.

1. Isı ve ışık kaynağıdır.
2. Dünya’dan bakıldığında farklı şekillerde görülür.
3. İnce bir atmosferi vardır.
4. Canlıların yaşamasına uygundur.

Verilen özelliklerden hangileri Ay’a aittir?

	A) 1, 2
	B) 2, 3, 4
	C) 1, 2, 3, 4
	D) 2, 3

2 Aşağıda bir gök cismi ile ilgili bilgiler yer almaktadır.

• Dürbün, teleskop vb araçlar ile gözlemlenmesi sakıncalıdır.
• Isı ve ışık kaynağıdır.
• Yeryüzündeki tüm enerjilerin kaynağıdır.

Buna göre özellikleri verilen gök cismi aşağıdakilerden hangisidir?

	A) Ay
	B) Dünya
	C) Güneş
	D) Mars

3 Öğrencilerden Güneş’in özellikleri ile ilgili aşağıda verilen doğru ifadelerin yanındaki kutucuğa “D”, yanlış olan ifadelerin yanına ise “Y” yazması istenmiştir.

	İFADE	D/Y
1.	Güneş, Güneş sistemindeki en büyük gök cismidir.	D
2.	Güneş’in Dünya’ya olan uzaklığı yaklaşık 150 milyon km’dir.	D
3.	Güneş’in çapı, Dünya’nın çapının yaklaşık 109 katı kadardır.	D
4.	Güneş, Samanyolu galaksisinin merkezi etrafında dolanma hareketi yapar.	D
5.	Güneş, kendi ekseni etrafındaki turunu 365 günde tamamlar	Y

Her bir doğru cevap için 5 puan alacak öğrenci tabloyu yukarıdaki gibi doldurduğuna göre kaç puan almıştır?

	A) 25
	B) 20
	C) 15
	D) 10

4 Güneş’in ısı ve ışık kaynağı olması aşağıdakilerden hangisi sonucunda gerçekleşir?

	A) Yapısındaki hidrojenin helyuma dönüşmesi esnasında enerji açığa çıkarması
	B) Gezegenlerden daha büyük kütleye sahip olması
	C) Güneş sisteminin merkezinde bulunması
	D) Üzerinde yaşam olmaması

5

Güneş sisteminin en büyük cismi olan Güneş aynı zamanda Dünya’daki yaşamı mümkün kılan ısı ve ışığın da kaynağıdır. Güneş, Güneş sisteminin kütlesinin yaklaşık %99.8’ini oluşturur. Geriye kalan yaklaşık %0.2’lik kısım ise gezegenler, asteroitler, göktaşları, kuyruklu yıldızlar ve kozmik tozlardan oluşur. Güneş, yaklaşık olarak Dünya’nın çapının 109 katına ve kütlesinin 333.000 katına sahiptir. Hacimsel olarak da Güneş’in içine 1.3 milyon adet Dünya sığabilir. Bu büyüklük farkını anlamak için bir benzetme yapacak olursak, Güneş bir basketbol topu büyüklüğünde olsaydı Dünya onun yanında bir boncuk kadar görünürdü diyebiliriz. Aşağıda aynı meksefeden Dünya ve Güneş fotoğrafı bulunmaktadır.

Sadece verilen bilgilerden yola çıkılarak;

I Güneş sisteminde, kütlesi Güneş’ten daha büyük bir gök cismi bulunmamaktadır.

II Güneş olmasaydı Dünya’da yaşam olmazdı.

III Güneş çok sıcak gazlardan oluşmaktadır.

ifadelerinden hangilerine ulaşılabilir?

	A) Yalnız I
	B) I ve II
	C) II ve III
	D) I, II ve III

6

Uzaktaki cisimler olduklarından çok daha ufak görülebilirler. Buna örnek verecek olursak ;

Şeklinde bir bilgi veren öğretmen aşağıdaki hangi ifade ile sözlerine devam edebilir?

I. Güneş'i elimizle kapatabiliriz.

II. Güneş lekeleri güneşin farklı yerlerinde gözlenebilirler.

III. Güneş ile ayı gözlemlediğimizde büyüklerinin birbirine yakın görünmeleri.

	A) Yalnız I
	B) Yalnız II
	C) I ve II
	D) I ve III

7

Güneş’in bir uydu tarafından çekilmiş olan fotoğrafında iki farklı oluşum işaretlenmiştir.

Bu oluşumlar hakkında;

I. 1. oluşum Güneş patlamasıdır.

II. 1 ve 2. oluşum Güneş’in farklı noktalarında sıcaklığının değiştiğini gösterir.

III. 2. oluşum Güneş’te oluşmuş çukurdur.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

	A) Yalnız I
	B) I ve II
	C) I ve III
	D) I, II ve III

8 Güneş’in bazı bölümleri aşağıda gösterilmiştir.

Bu bölümler hakkında;

I. N Güneş’in çekirdeği olup, en sıcak kısımdır.

II. K Güneş patlamalarının ve lekelerinin oluştuğu bölgedir.

III. İçten dışa doğru her katman giderek ısınmaktadır.

söylenen bilgilerden hangileri doğrudur?

	A) Yalnız I
	B) I ve II
	C) I ve III
	D) I, II ve III