GÜNEŞ, DÜNYA VE AY ÖDEVPEDİA

HAFTALIK OLARAK OKUL PLANINA GÖRE O HAFTA İŞLENEN KONULAR İLE ALAKALI OLARAK HAZIRLANAN ÖDEVPEDİA'YA HER ÇARŞAMBA YENİ BİR SAYFA EKLENMEKTEDİR. SİTEDE VAR OLAN BÜTÜN ÇALIŞMALAR OKUL BİLGİLERİNİ PEKİŞTİRME AMAÇLIDIR. BU NEDENLE ÖNCELİK OKUL DERSLERİ VE ÖDEVLERİ OLMALIDIR!

Güneş'in Yapısı ve Özellikleri

Madde Madde Bilgi

Dünya'ya en yakın yıldız Güneş'tir. Güneş'in çapı Dünya'nın çapının 109 katı olmasına rağmen orta büyüklükte bir yıldızdır. Şekli küre şeklindedir. Dünya'mızın ısı ve ışık kaynağıdır. Yaşamın kaynağı Güneş'tir. Dünya'ya uzaklığı 150 milyon kilometredir. Güneş ışınlarının Dünyamıza gelmesi yaklaşık 8 dakika sürer. Güneş gaz ve toz bulutlarından meydana gelir. Yapısında en fazla hidrojen gazı bulundurur. Çekirdek, ışık küre, renk küre ve taç küre katmanları vardır. Yaydığı ışık beyaz renktedir. Sıcaklığı iç katmanlara gidildikçe artar. Yüzey sıcaklığı 6000 °C’dir. Kendi ekseni etrafında saat yönünün tersine döner. Yüzeyinde sıcaklığı düzen bölgelerde Güneş lekeleri oluşur. Bu bölgeleri ilk gözlemleyen kişi Galileo'dur. Güneş'e çıplak gözle bakmak göz sağlığına zarar verir.

GÜNEŞ, DÜNYA VE AY

Gök cisimlerinin hepsi uzay boşluğunda hareket halinde bulunurlar. Güneş, Dünya ve Ay da bu cisimlerdendir. Gök cisimlerinin dönüş süresi ve dönme yönü aşağıda gösterilmiştir. Güneş, Dünya ve Ay’ın dönüş yönleri saat yönünün tersinedir.

• Güneş: Kendi etrafında – Saat yönünün tersine.
• Dünya : Kendi etrafında – Saat yönünün tersine.
• Dünya : Güneş etrafında – Saat yönünün tersine.
• Ay: Kendi etrafında – Saat yönünün tersine.
• Ay: Dünya etrafında – Saat yönünün tersine.

AŞAĞIDA YER ALAN KAVRAMLARI, VERİLEN CÜMLELERDE BOŞ BIRAKILAN YERLERE UYGUN ŞEKİLDE YERLEŞTİRİNİZ.

Dolanma	Artar	Isı	Gaz	Orta	Dönme	Göz	Işık	Enerji	Hidrojen

1

Güneşin merkezine gidildikçe sıcaklık .

2

Güneş büyüklükte bir yıldızdır.

3

Güneş kendi etrafında hareketi yapar.

4

Dünya Güneş etrafında hareketi yapar.

5

Güneş'e doğrudan bakmak sağlığını olumsuz etkiler.

6

Güneş dünyamızın kaynağıdır.

7

Güneş etrafına ve enerjisi yayar.

8

Güneş bir bulutudur ve en fazla gazı bulundurur.

AŞAĞIDA VERİLEN BİLGİLER DOĞRU İSE "D", YANLIŞ ISE "Y" SEÇENEĞİNİ SEÇİNİZ.

1 D Y Güneş de uzayda yer alan diğer gezegenlerin sınıfına girer. Güneş'in Dünya'ya olan uzaklığı Ay'ın Dünya'ya olan uzaklığından kat ve kat fazladır. Güneş Dünya'dan yaklaşık olarak 109 kat daha büyüktür. Büyüklük olarak Güneş > Dünya > Ay şeklinde sıralanır. Güneş deki devasa patlamalar etrafa ısı ve ışık yayar. 2 D Y Güneş, Dünya ve Ay gibi küresel bir şekle sahip değildir. Güneş, içten dışa farklı katmanlardan oluşur. Güneş ve Ay boyutlarına bakıldığında Güneş'in küçük görünmesinin sebebi uzakta olmasından kaynaklanır. Güneş'in üzerindeki soğuk bölgelere güneş soğuğu denir. Dünya Güneş'in etrafında bir turunu 24 saatte tamamlar.

AŞAĞIDAKİ ÇOKTAN SEÇMELİ SORULARI CEVAPLAYINIZ.

1 Güneşin özellikleri ile alakalı olarak;

I. Yapısında en çok hidrojen gazı bulunur.

II. Çekirdekteki sıcaklığı yaklaşık olarak 15 milyon ^oC'dir.

III. Dünya gibi katmanlardan oluşur.

yapılan yorumlardan hangileri doğrudur?

	A) Yalnız I.
	B) I. ve II.
	C) II. ve III.
	D) I. , II. ve III.

2 Aşağıda Güneş ve Dünya'ya ait görseller paylaşılmıştır.

Sadece bu görsellere bakılarak aşağıdaki yorumlardan hangisi çıkartılabilir?

	A) Güneş Dünya'dan büyüktür.
	B) Her ikisi de katmanlardan oluşur.
	C) Güneş'ten gelen ışınlar Dünya'ya 8 dakikada ulaşır.
	D) Dünya Güneş yörüngesinde dönmektedir.

3

Dünya’da günbatımı sırasında hava yavaş yavaş kararır. Çünkü Güneş battıktan sonra bile hava Güneş ışınlarını yansıtmaya devam eder. Oysa Ay’da gündüzken bir anda gece olur. Dünya’da gerçekleşen dört mevsimin özelliklerine bağlı olarak ortaya çıkan hava olaylarına Ay’da rastlanmaz. Dünya’nın uydusu olan Ay, Güneş’ten aldığı ışığı Dünya’ya yansıttığından dolayı bir ışık kaynağı değildir. Işık kaynağı olmadığı gibi ısı kaynağı da değildir.

Yukarıda bilgilere bakıldığında Ay’da hava olaylarının yaşanmamasının temel nedeni seçeneklerin hangisi ile açıklanır?

	A) Yüzeyinin toz tabakası ile kaplı olmasından dolayıdır.
	B) Atmosfer tabakasının yok denecek kadar ince yapıda olmasından dolayıdır.
	C) Ay günü ve Ay gecesi arasındaki sıcaklık farkının çok olmasından dolayıdır.
	D) Okyanus, deniz, akarsu ve göl gibi su kaynaklarının bulunmamasından dolayıdır.

4 Güneş ile ilgili olarak;

I. Bir yıldızdır.

II. Isı ve ışık kaynağıdır.

III. Yaşam alanı barındırmaz.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

	A) Yalnız I
	B) Yalnız II
	C) I ve II
	D) I, II ve III

5

		Güneş yapay ışık kaynağıdır.
		D				Y
Güneş Dünya’ya Ay’dan daha uzaktır.						Güneş’in şekli silindire benzer.
D	Y					D			Y
1.Çıkış				2.Çıkış		3.Çıkış				4.Çıkış

Bu ifadelerden doğru olanlar için "D" yanlış olanlar için "Y" yolu izlendiğinde hangi çıkışa ulaşır?

	A) 1.Çıkış
	B) 2.Çıkış
	C) 3.Çıkış
	D) 4.Çıkış

6

Gökyüzüne baktığımızda gök cisimlerini neden kendi boyutundan daha küçük görürüz?

Öğretmenin sorusunun doğru cevabı aşağıdakilerden hangisidir?

	A) Gök cisimlerinin Dünya’dan daha küçük olması
	B) Dünya’dan çok uzakta olmaları
	C) Atmosferin dışında bulunmaları
	D) Gök cisimlerine yeterince ışık ulaşmıyor olması

AŞAĞIDAKİ ÇOKTAN SEÇMELİ SORULARI CEVAPLAYINIZ.

1 Aşağıda bazı sorular verilmiştir.

1. Ay tutulması sırasında Güneş ışığını hangi gök cismi engellemektedir?
2. Güneş tutulması sırasında Ay hangi evrededir?
3. Güneş tutulması gece mi gündüz mü görülür?

Soruların cevapları sırasıyla aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?

	1. Soru	2. Soru	3. Soru

	A) Ay Dolunay Gündüz
	B) Dünya Dolunay Gece
	C) Ay Yeni ay Gece
	D) Dünya Yeni ay Gündüz

2

Güneş tutulmasını tahmin etmek isteyen birisi aşağıdaki sorulardan hangisini sorması yardımcı olmayacaktır?

	A) Güneş, Dünya ve Ay aynı doğrultuda mı?
	B) Bir önceki Güneş tutulmasından bir ay süre geçti mi?
	C) Ay, yeni ay evresinde mi?
	D) Ay, Güneş ile Dünya’nın arasında mı?

3

Güneş ve Ay tutulmalarına ait özellikler içeren kartlar yukarıdaki kutulara atılacaktır. Güneş tutulması kartları sarı, Ay tutulması kartları mavi ve ortak özellikler yeşil kutuya atılması gerektiğine göre; aşağıdakilerden hangisi yanlış olur?

	A) Sarı kutuya ” Güneş ışığı Dünya’nın belirli bölgelerine geçici bir süre ulaşmaz “ kartı atılabilir.
	B) Yeşil kutuya “her ay gerçekleşir” kartı atılabilir.
	C) Mavi kutuya ” Güneş’ten çıkarak gelen ve Ay’ın yansıttığı ışık Dünyanın belirli bölgelerine geçici bir süre ulaşmaz “ kartı atılabilir.
	D) Sarı kutuya "Ay’ın Dünya çevresindeki hareketlerinin sonuçlarından biridir" kartı atılabilir.

4

Mehmet Güneş ve Ay tutulmaları ile ilgili bir poster hazırlıyor. Posterde Güneş tutulmasını ve Ay tutulmasını göstermek için A, B, C ve D alanlarının hangilerine ay resmi yapıştırmalıdır?

	Güneş Tutulması	Ay Tutulması

	A) A B
	B) A D
	C) B C
	D) D A

5 Aşağıda verilmiş olan şemada yer alan bilgiler ait oldukları kavram ile ilerlenecektir.

		Ay'ın güneş ile dünya arasına girmesiyle oluşur.
		↓Güneş Tutulması				Ay Tutulması↓
Ay tutulması sırasında Ay'ın bulunduğu evredir.						Güneş tutulması sırasında Ay'ın bulunduğu evredir.
Dolunay↓	↓Yeni Ay					Dolunay↓			↓Yeni Ay
1.Kapı				2.Kapı		3.Kapı				4.Kapı

Buna göre doğru elemleştirmeleri yaparak ulaşabileceğimiz kapı hangisidir?

	A) 1.Kapı
	B) 2.Kapı
	C) 3.Kapı
	D) 4.Kapı

6 Güneş ve Ay tutulmaları ile ilgili özelliklerden bazıları karışık olarak aşağıda verilmiştir.

■ Çıplak gözle izlenebilir.

● Gündüz gerçekleşir.

▲ Ay, Dünya’nın gölgesinde kalır.

★ Tutulma yaklaşık bir saat gözlenebilir.

◆ Dünya üzerinde dar bir alanda gözlenir.

Buna göre, verilen özelliklerden hangileri Ay tutulmasına aittir?

	A) ■ ★
	B) ■ ▲ ★
	C) ◆ ●
	D) ■ ▲

7 Aşağıda Güneş, Dünya ve Ay ile süslenmiş bir saat bulunmaktadır.

Akrebin ucuna Dünya, yelkovanın ucuna Ay ve merkezine Güneş koyulan saatin gösterdiği andan itibaren ikinci defa ay tutulmasını modelleyebileceği saat kaçtır?

	A) 01:05
	B) 00:32
	C) 02:10
	D) 02:40

8 Aşağıda gökyüzünde gerçekleşen bir olay ile ilgili bilgi verilmiştir.

• Ay’ın yeni ay evresinde gerçekleşir.
• Ay’ın gölgesi Dünya’nın üzerine düşer.
• Her ay gerçekleşen bir olay değildir.

Hakkında bilgi verilen olayın gerçekleşmesi için Dünya, Güneş ve Ay aşağıdaki konumlardan hangisinde olmalıdır?

	A)
	B)
	C)
	D)